SZCZELNOŚĆ OPRAW OŚWIETLENIOWYCH Zagadnienie szczelności opraw oświetleniowych dotyczy zabezpieczenia: - człowieka przed możliwością dotyku lub zbliżenia do niebezpiecznych części czynnych wewnątrz oprawy, - opraw przed wnikaniem do wnętrza obcych ciał stałych, - opraw przed szkodliwym wnikaniem wody. Stopień ochrony (szczelności) oprawy określa się przy pomocy tzw. klasyfikacji IP. Według niej, oprawy oświetleniowe oznaczane są dwucyfrowym symbolem (kodem) IP. Pierwsza cyfra tego symbolu oznacza stopień ochrony oprawy przed ciałami stałymi w tym pyłem, narzędziami i częściami ciała. Opis znaczenia cyfr występujących w kodzie IP na pozycji pierwszej przedstawia tabeli 1. Za pomocą drugiej cyfry podaje się stopień zabezpieczenia oprawy przed wnikaniem wody. Opis znaczenia drugiej cyfry kodu IP przedstawia tabela 2. Tabela 1. Znaczenie pierwszej cyfry kodu IP. Pierwsza cyfra kodu IP Stopień ochrony Opis Informacja o przedmiotach, które nie powinny przedostać się do wnętrza oprawy 0 Bez ochrony Brak specjalnych środków ochrony 1 Ochrona przed ciałami stałymi większymi niż 50,0 mm Duża powierzchnia ciała ludzkiego, na przykład dłoń (lecz brak zabezpieczenia przed dotykiem). Ciała stałe o średnicy powyżej 50,0 mm. 2 Ochrona przed ciałami stałymi większymi niż 12,0 mm Palec lub podobne przedmioty o długości nieprzekraczającej 80,0 mm. Ciała stałe o średnicy powyżej 12,0 mm. 3 Ochrona przed ciałami stałymi większymi niż 2,5 mm Narzędzia, druty itp. o średnicy lub grubości większej niż 2,5 mm. Ciała stałe o średnicy powyżej 2,5 mm. 4 Ochrona przed ciałami stałymi większymi niż 1,0 mm Druty lub taśmy o grubości większej niż 1,0 mm. Ciała stałe o średnicy powyżej 1,0 mm. 5 Pyłoodporność Niewielka ilość pyłu przedostaje się do wnętrza oprawy, lecz jest tak mała, że nie wywiera ujemnego wpływu na pracę wyposażenia. 6 Pyłoszczelność Pył nie przedostaje się do wnętrza oprawy. Tabela 2. Znaczenie drugiej cyfry kodu IP. Druga cyfra kodu IP Stopień ochrony Opis Szczegóły dotyczące rodzaju ochrony zapewnianej przez oprawę 0 Bez ochrony Nie stosuje się specjalnych środków ochrony. 1 Ochrona przed padającymi kroplami wody Krople wody (padające pionowo) nie powinny wywoływać szkodliwych skutków w oprawie. 2 Ochrona przed kroplami wody przy przechyleniu do 15° Padające pionowo krople wody nie powinny wywoływać szkodliwych skutków przy przechyle oprawy do 15° względem normalnego położenia. 3 Ochrona przed rozpylaną wodą Rozpylana woda padająca pod kątem do 60° od pionu nie powinna wywołać szkodliwych skutków. 4 Ochrona przed bryzgami wody Woda rozbryzgiwana na oprawę z dowolnego kierunku nie powinna wywoływać szkodliwych skutków. 5 Ochrona przed strugami wody Woda z dyszy skierowana na oprawę z dowolnego kierunku nie powinna wywoływać szkodliwych skutków. 6 Ochrona przed falami Fala wody lub od silna struga nie powinna dostać się do wnętrza oprawy w ilości mogącej wywołać szkodliwe skutki. 7 Ochrona przed zanurzeniem Przy zanurzeniu oprawy w wodzie na określony czas i przy określonym ciśnieniu, woda nie powinna dostać się do wnętrza oprawy w takiej ilości, aby wywołać szkodliwe skutki. 8 Ochrona przed głębokim zanurzeniem Oprawa dostosowana do długotrwałego zanurzenia w wodzie w warunkach określonych przez wytwórcę. UWAGA: Na ogół oznacza to, że wyposażenie jest hermetycznie zamknięte. Jednak w przypadku niektórych typów może to oznaczać możliwość przedostawania się wody do wnętrza, lecz jedynie w sposób niewywołujący szkodliwych skutków. Zestawienie cech określających szczelność opraw wykonanych w najczęściej spotykanych stopniach ochrony określanych klasami IP przedstawia tabela 3. Tabela 3. Cechy opraw w najpopularniejszych klasach IP. Stopień ochrony Opis IP 00 Oprawa oświetleniowa bez ochrony przed wnikaniem obcych ciał stałych i ochrony osób przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych oraz ochrony wyposażenia wewnątrz oprawy przed szkodliwym wnikaniem wody. IP 20 Oprawa oświetleniowa zabezpieczona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy przekraczającej 12,0 mm oraz przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych, palca lub podobnego przedmiotu, o długości nieprzekraczającej 80,0 mm. Brak ochrony wyposażenia wewnątrz oprawy przed szkodliwym wnikaniem wody. IP 23 Oprawa oświetleniowa zabezpieczona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy przekraczającej 12,0 mm oraz przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych, palca lub podobnego przedmiotu, o długości nieprzekraczającej 80,0 mm. Oprawa zabezpieczona przed rozpyloną wodą padającą pod kątem do 60° od pionu. IP 33 Oprawa oświetleniowa zabezpieczona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy przekraczającej 2,5 mm oraz przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych za pomocą narzędzia, drutu itp. o średnicy lub grubości przekraczającej 2,5 mm. Oprawa zabezpieczona przed rozpyloną wodą padającą pod kątem do 60° od pionu. IP 43 Oprawa oświetleniowa zabezpieczona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy przekraczającej 1,0 mm oraz przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych za pomocą drutu lub taśmy o średnicy lub grubości przekraczającej 1,0 mm. Oprawa zabezpieczona przed rozpyloną wodą padającą pod kątem do 60° od pionu. IP 44 Oprawa oświetleniowa zabezpieczona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy przekraczającej 1,0 mm oraz przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych za pomocą drutu lub taśmy o średnicy lub grubości przekraczającej 1,0 mm. Oprawa zabezpieczona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku. IP 54 Oprawa oświetleniowa pyłoodporna oraz zabezpieczona przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych za pomocą drutu lub taśmy o średnicy lub grubości przekraczającej 1,0 mm. Niewielka ilość pyłu przedostaje się do wnętrza oprawy, lecz jest tak mała, że nie wywiera ujemnego wpływu na jej pracę. Oprawa zabezpieczona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku. IP 65 Oprawa oświetleniowa pyłoszczelna oraz zabezpieczona przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych za pomocą drutu lub taśmy o średnicy lub grubości przekraczającej 1,0 mm. Pył nie przedostaje się do wnętrza oprawy. Oprawa zabezpieczona przed strugami wody. Woda z dyszy skierowana na oprawę z dowolnego kierunku nie powinna wywoływać szkodliwych skutków. IP 68 Oprawa oświetleniowa pyłoszczelna oraz zabezpieczona przed dotykiem lub zbliżeniem do wewnętrznych części czynnych za pomocą drutu lub taśmy o średnicy lub grubości przekraczającej 1,0 mm. Pył nie przedostaje się do wnętrza oprawy. Oprawa zabezpieczona przed głębokim zanurzeniem, dostosowana do długotrwałego zanurzenia w wodzie w warunkach określonych przez wytwórcę. Na ogół oznacza to wyposażenie oprawy w hermetyczne zamknięcie, jednak dla niektórych typów może to oznaczać możliwość przedostawania się wody do wnętrza, lecz jedynie w sposób niewywołujący szkodliwych skutków.